प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इ. ४ थी) व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इ. ७ वी) सन 2025-26 पूर्वतयारी
प्राथमिक व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा 2025-26: नवीन स्तर, अभ्यासक्रम आणि परीक्षा स्वरूप जाहीर
विद्यार्थ्यांसाठी आणि शिक्षकांसाठी मार्गदर्शक माहिती
बदललेला स्तर — आता परीक्षा इयत्ता ४ वी आणि ७ वी साठी
शासनाने नुकताच निर्णय घेतला आहे की, सन 2025-26 पासून प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा इयत्ता ४ वी साठी आणि उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा इयत्ता ७ वी साठी आयोजित केली जाईल. याआधी या परीक्षा अनुक्रमे ५ वी आणि ८ वी साठी घेतल्या जात होत्या.
या निर्णयानुसार इयत्ता ४ वी, ५ वी, ७ वी आणि ८ वी मधील विद्यार्थी या सत्रात शिष्यवृत्ती परीक्षेला पात्र राहतील.
अभ्यासक्रम आणि परीक्षा स्वरूप जाहीर
शासनाने यंदा वेळेआधीच परीक्षा अभ्यासक्रम आणि स्वरूप दोन्ही जाहीर केले आहेत. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना आणि शिक्षकांना तयारीसाठी स्पष्ट दिशा मिळाली आहे.
अभ्यासक्रमात खालील घटकांचा समावेश आहे:
-
भाषिक कौशल्ये – वाचन, लेखन व व्याकरणावर आधारित प्रश्न.
-
गणितीय क्षमतेची चाचणी – गणित व तर्कशक्तीवर आधारित प्रश्न.
-
बुद्धिमत्ता चाचणी (Mental Ability Test) – तर्कशास्त्र, आकृती ओळख, वर्गीकरण, क्रमशः विचार इत्यादी घटक.
प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूपही बदलले असून, बहुपर्यायी प्रश्न (Objective type) व वेळेची मर्यादा निश्चित केली गेली आहे.
प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इ. ४ थी) व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इ. ७ वी) सन २०२५-२६ अभ्यासक्रम
शाळांची जबाबदारी
-
पात्र विद्यार्थ्यांची यादी वेळेत संकलित करावी.
-
विद्यार्थ्यांची माहिती ऑनलाईन प्रणालीमध्ये सादर करण्याची तयारी ठेवावी.
-
शिक्षकांनी अभ्यासक्रमानुसार सराव प्रश्नसंच तयार करावेत.
-
शिष्यवृत्ती परीक्षेबाबतची अधिसूचना व सूचना नियमितपणे तपासाव्यात.
विद्यार्थ्यांसाठी तयारीचे काही टिप्स
-
जाहीर झालेल्या अभ्यासक्रमानुसार वेळापत्रक तयार करा.
-
दररोज थोडा वेळ भाषिक आणि गणितीय सरावासाठी ठेवा.
-
मागील प्रश्नपत्रिका सोडवा — वेळ व्यवस्थापन शिकण्यासाठी.
-
मानसिक तयारीसाठी मॉक टेस्ट घ्या.
-
शिक्षकांकडून मार्गदर्शन घेऊन कमकुवत भागांवर काम करा.
परीक्षेची तयारी ही संधी
शिष्यवृत्ती परीक्षा ही फक्त गुणांसाठी नाही तर विचारशक्ती, गणनकौशल्य आणि आत्मविश्वास वाढवण्याची उत्तम संधी आहे. योग्य मार्गदर्शन आणि नियोजनाने विद्यार्थी राज्यस्तरीय निकालात स्थान मिळवू शकतात.
शिष्यवृत्ती प्रदान करण्याचे निकष :
कट ऑफ शेकडा गुणांइतके एकूण शेकडा गुण एकोपेशा अधिक विद्यार्थ्यांना मिळाले असल्यास शिष्यवृत्तीसाठी विद्यार्थी निश्चित करावयाचे प्रचलित निकष (प्राधान्यक्रम)
प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (PSE) इ. ४ थी आणि उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (UPS) इ. ७ वी परीक्षेत पात्र झालेल्या विद्यार्थ्यांमधून शासनमान्य मंजूर संचालकांचे विद्यार्थी शिष्यवृत्तीसाठी पात्र ठरवण्यात येतात. शिष्यवृत्ती संख्य मर्यादित असल्यामुळे एकूण शेकडा गुणांइतके कट ऑफ शेकडा गुण मिळवलेले सर्व विद्यार्थी शिष्यवृत्तिधारक ठरत नाहीत. अशा वेळी कटऑफ इतके एकूण शेकडा गुण मिळवलेल्यांमधून शिष्यवृत्तीसाठी विद्यार्थी निश्चित करण्यासाठी पुढील निकष (प्राधान्यक्रम) विचारात घेतले जातात.
-
एकूणात समान शेकडा गुण परंतु तृतीय भाषा व बुद्धिमत्ता चाचणी (पेपर क्र. 2) या पेपरमध्ये अधिक शेकडा गुण मिळवणारे परीक्षार्थी.
-
एकूणात समान शेकडा गुण आणि पेपर क्र. 2 मध्येही समान शेकडा गुण मिळाले असल्यास वयाने मोठा असलेला परीक्षार्थी (ज्याचे वय जास्त आहे) प्राधान्य.
-
विद्यार्थ्याच्या प्रथम नावाच्या आधाराने (A TO Z)
शासन निर्णय : click here 
विषय : मराठी व गणित - पेपर 1 ( संपूर्ण अभ्यासक्रमावर आधारित 150 मार्कांचा पेपर )
- सराव पेपर 1 : Click here
विषय : इंग्रजी व बुद्धिमत्ता - पेपर 2 ( संपूर्ण अभ्यासक्रमावर आधारित 150 मार्कांचा पेपर )
- सराव पेपर 2 : Click here
इयत्ता पाचवी शिष्यवृत्ती परीक्षेसाठी फ्री कोर्स (मराठी / उर्दू ) :
click here
इतर महत्वपूर्ण माहिती / अभ्यास साहित्य :
👉पदक्रम म्हणजे काय?
• Padakram : Marathi grammar पदक्रम म्ह...
👉अलंकार म्हणजे काय ?
• Alankar : marathi grammar अलंकार म्हण...
👉अलंकारातील महत्वाच्या संकल्पना
• Arthalankaratil sankalpana : MARATHI ...
👉अलंकार प्रकार व व्याख्या, उदाहरणे
• Arthalankar v tyache prakar : Marathi...
👉समानार्थी शब्द
• Smanarthi shabd : Marathi grammar 100...
👉विरूध्दार्थी शब्द
• Viruddharthi shabd : marathi grammar ...
👉प्रयोग म्हणजे काय ?
• Prayog : Marathi grammar प्रयोग म्हणज...
👉अहवाल कसा लिहावा ?
• Ahaval lekhan : Report writing : Mara...
👉शब्दसमुहासाठी एक शब्द
• Shabda samuhasathi ek shabd : Marathi...
👉वृत्त म्हणजे काय ?
• Vrutt / Chhand : Marathi grammar वृत्...
👉वृत्ताचे विशिष्ट प्रकार
• Vruttache prakar : Marathi grammar वृ...
👉समास
• Samas : Marathi grammar मराठी व्याकरण... शालेय माहिती , वाचन पुस्तके , सराव पेपर, शैक्षणिक माहिती, नोकरी अपडेट, मनोरंजन, मुलांसाठी स्वाध्याय पुस्तिका, शिक्षकांसाठी महत्वाचे साहित्य, अशा हजारो संख्येने अगणित फ्री माहितीसाठी या वेबसाईट ला भेट देत राहा.
WhatsApp Group : Click here
Telegram channel : Click here
Download App for daily update: click here
Follow on google news : click here
Whatsapp channel : click here
Follow on twitter : click here
टिप्पण्या